Kowalowa

Dawne nazwy miejscowości

Schmidsdorff- 1666/67, Schmidsdorf lub Schmizdorf – 1785, Schmidtsdorf – 1830 i później – do 1945. Odtąd – Kowalowa, co jest częściowym przekładem niemieckiej nazwy pierwotnej. Złożona z dwóch niemieckich wyrazów: der Schmied (kowal) i das Dorf (wieś), a więc „wieś Schmidta” ( od nazwiska ) lub też „wieś kowala”.

Historia wsi i dóbr

Miejscowość o średniowiecznym pochodzeniu. Jak wiele sąsiednich, w tym Mieroszów, należała w XIV w. do lenna zamkowego Radosno. Spustoszona w czasie wojen husyckich wraz z całą okolicą. Następnie w rękach Hochbergów, którzy zakupili z początkiem XVI w. większość terenów dawnego lenna zamkowego. Pozostała w ich rękach do XX w. Jednak własność ograniczała się w zasadzie do terenów leśnych. W XVIII w. tutejsze sołectwo jest obsadzone przez rodzinę Grossmannów, członków cechu rzeźników z Mieroszowa. Do początków XIX w. wśród ludności Kowalowej dominują rolnicy. W 1817 r. odnotowano 13 kmieci, 12 zagrodników i 15 komorników.

Jednakże sytuacja zmienia się około połowy tego stulecia. Znaczącym zajęciem mieszkańców wsi staje się tkactwo, dominujące pośród tutejszego rzemiosła. Warsztaty bawełniane i lniarskie związane są z głównym ośrodkiem wytwórczym w Mieroszowie. Z końcem XIX w. Kowalowa zdaje się być coraz ściślej związana z rozwijającym się uzdrowiskiem w sąsiednim Sokołowsku. W 1884 r. zostaje założone trzecie spośród najbardziej znanych tamtejszych sanatoriów ,,Marienhaus” prowadzone przez dr Weickersa. W Kowalowej powstaje wkrótce filia tego zakładu leczniczego. W przysiółku Blitzengrund powstają dwa pensjonaty – obecna ul. Wczasowa 50 A i pensjonat „Eden”. Także okoliczni chłopi adaptują swe domostwa dla potrzeb kuracjuszy i letników. We wsi działa gospoda ,,Zum Reichmacher”. Odtąd wieś traci swój typowo „sielski” charakter. W latach 1925-1926 wzniesiono dwa budynki wielorodzinne ( obecna ulica Wałbrzyska 26 i 28 ) utrzymane w formach architektonicznych nawiązujących do lokalnej tradycji budowlanej.

Należący do wsi, położony na wschód od jej zasadniczej części przysiółek Fuchswinkel, po 1945 r. stopniowo się wyludnił, obecnie pozostały po nim jedynie nieliczne budynki.